Công tác đối ngoại địa phương 2013: Chủ động, nhạy bén và hiệu quả

Đó là những con số thực chất, đã được ghi nhận tại Hội nghị định hướng công tác đối ngoại địa phương năm 2013 với 63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương theo hình thức trực tuyến, do Bộ Ngoại giao tổ chức ngày 19/3 tại Hà Nội.

Chủ trì hội nghị, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Hồ Xuân Sơn đánh giá cao công tác đối ngoại của các địa phương trong thời gian qua đã đáp ứng được nhu cầu đối ngoại, hội nhập quốc tế, đóng góp tích cực vào việc phát triển và khẳng định vị thế của Việt Nam trong khu vực và thế giới. Bên cạnh đó, Thứ trưởng đề nghị các địa phương tích cực triển khai hoạt động ngoại giao theo đúng định hướng đã đề ra, đồng thời, tăng cường hơn nữa công tác phối hợp, trao đổi thông tin lẫn nhau để hoạt động ngoại giao được thống nhất hơn.

Những bước phát triển quan trọng

Theo báo cáo tổng kết công tác đối ngoại của các địa phương, trong năm 2012, trong bối cảnh kinh tế thế giới khó khăn, một số tỉnh đã đạt kết quả tương đối khả quan trong thu hút vốn FDI, ODA, vận động viện trợ NGOs và vận động kiều hối. Trong năm 2012 đã có thêm hai di sản văn hóa (tại Bắc Giang và Phú Thọ) được UNESCO công nhận, góp phần quảng bá hình ảnh địa phương, thu hút khách du lịch và kiều bào ở nước ngoài. Quy chế quản lý thống nhất hoạt động đối ngoại đi vào nề nếp, công tác kiện toàn bộ máy cơ quan ngoại vụ tiếp tục được triển khai mạnh mẽ với 43 Sở Ngoại vụ được thành lập, việc thực hiện bồi dưỡng công chức ngoại vụ địa phương đi vào bài bản thực chất góp phần nâng cao đáng kể chất lượng đội ngũ công chức ngoại vụ.

Bên cạnh những kết quả đạt được, công tác đối ngoại địa phương vẫn còn một số hạn chế nhất định. Đó là sự nhận thức chưa đầy đủ của nhiều cơ quan, đơn vị địa phương về chủ trương hội nhập quốc tế cũng như vai trò quan trọng của cơ quan ngoại vụ trong tiến trình này; việc triển khai hoạt động đối ngoại còn thiếu chủ động; nhiều thỏa thuận ký kết thiết lập quan hệ hợp tác chậm được triển khai; công tác xúc tiến đầu tư thương mại còn hạn chế về hiệu quả, chưa khai thác được tiềm năng thế mạnh của địa phương. Bên cạnh đó, hệ thống văn bản về ngoại vụ địa phương chưa thay đổi nhiều trong thời gian qua, có lĩnh vực đã tỏ ra bất cập với tình hình thực tế. Bộ máy làm công tác đối ngoại Đảng, ngoại giao nhà nước, đối ngoại nhân dân tại một số địa phương chưa thống nhất.

Những mối quan tâm chính

Năm 2013, tình hình chính trị và kinh tế thế giới được dự báo sẽ tiếp tục diễn biến phức tạp, khó lường. Các nước vừa hợp tác vừa đấu tranh trong những khuôn khổ ngày một đa dạng, đan xen, trong đó xu hướng hợp tác, đối thoại vẫn tỏ ra nổi trội hơn. Tình hình này đã và đang tác động nhiều chiều đến môi trường an ninh và phát triển của đất nước, đòi hỏi công tác đối ngoại nói chung càng cần phải hết sức chủ động, nhạy bén, linh hoạt và hiệu quả. Bám sát chủ đề được Ban Cán sự Đảng Bộ Ngoại giao đề ra trong năm 2013 "Ngoại giao Việt Nam chủ động, tích cực hội nhập quốc tế", các ý kiến của địa phương cho thấy những mối quan tâm chính trong công tác ngoại vụ năm tới là:

Tăng cường cơ chế chỉ đạo phối hợp, các chuyến thăm làm việc của lãnh đạo Bộ và lãnh đạo tỉnh, chuẩn hóa quy trình phối hợp giữa các địa phương và Cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài, tăng cường chỉ đạo và cung cấp thông tin trong các lĩnh vực nhạy cảm, phức tạp… các lĩnh vực được dư luận quan tâm;

Tăng cường giúp đỡ địa phương triển khai công tác ngoại giao kinh tế theo tinh thần Chỉ thị 41, trong thiết lập quan hệ hợp tác cấp địa phương, xúc tiến đầu tư với một số thị trường, đăng cai Hội nghị hội thảo quốc tế.

Công tác quản lý thống nhất hoạt động đối ngoại cần tăng cường hơn nữa trên tất cả các mặt, đi vào các lĩnh vực cụ thể như hợp tác hỗ trợ bạn Lào, thực hiện các nhiệm vụ ngoại giao kinh tế, thanh tra ngoại giao, thông tin tuyên truyền đối ngoại, ký kết thỏa thuận quốc tế, chuẩn hóa văn bản đối ngoại; bổ sung các chế tài nhằm bảo đảm thực hiện quy chế.

Cuối cùng là việc đẩy nhanh hoàn thiện hành lang pháp lý để theo kịp đòi hỏi của tình hình; thống nhất sự cần thiết thành lập hệ thống Sở Ngoại vụ đồng bộ trên toàn quốc và kiện toàn tổ chức, nhân sự ngoại vụ cấp huyện.