Giám đốc Sở Ngoại vụ TPHCM Lê Quốc Hùng trả lời phỏng vấn về tình hình hoạt động đối ngoại của Thành phố

Hỏi: Xin đồng chí điểm lại các nét chính trong hoạt động đối ngoại của TPHCM năm 2005, những thắng lợi đã đạt được và đánh giá của đồng chí về những thắng lợi đó.

Trả lời: Năm 2005, hoạt động đối ngoại của TPHCM được thực hiện chủ động và năng động hơn, gắn kết chặt chẽ với nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Thành phố, góp phần nâng cao uy tín và vị thế của Thành phố ta trên trường quốc tế.

Thành phố đã tổ chức nhiều hoạt động lớn nhằm kỷ niệm các sự kiện quan trọng trong năm như 60 năm Quốc khánh Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, 30 năm Giải phóng miền Nam thống nhất đất nước, 10 năm thiết lập quan hệ Việt Nam – Hoa Kỳ cũng như quan hệ hữu nghị hợp tác giữa TPHCM và thành phố San Francisco… Thành phố đã đón tiếp gần 100 đoàn khách quốc tế, trong đó có nhiều đoàn cấp cao (Tổng thống Mông Cổ, Thủ tướng Hàn Quốc, Thủ tướng Hungary, Toàn quyền New Zealand, Thái tử kế vị Hà Lan...), nhiều đoàn các nhà doanh nghiệp, đầu tư nước ngoài đến thăm, tìm hiểu và xúc tiến đầu tư vào Thành phố. Ngoài ra, đã có 6 tàu quân sự nước ngoài và Tàu Thanh niên Đông Nam Á đến thăm TPHCM.

Ngoài ra, Thành phố đã cử nhiều đoàn thăm và làm việc ở nhiều địa phương nước ngoài nhằm tăng cường quan hệ đối ngoại, xúc tiến thương mại, đầu tư và quảng bá hình ảnh Thành phố. 

Trong năm 2005, quan hệ hữu nghị hợp tác quốc tế cấp địa phương phát triển mạnh mẽ, thiết thực và hiệu quả hơn hẳn các năm trước, bảo đảm nguyên tắc cùng có lợi và đáp ứng yêu cầu chính trị, an ninh đối ngoại. TPHCM đã thiết lập quan hệ hữu nghị hợp tác với Bang Queensland, Úc và thành phố Toronto, Canada, cũng như tăng cường các quan hệ hữu nghị hợp tác đã có với các địa phương như thành phố San Francisco (Hoa Kỳ), vùng Rhone – Alpes, thành phố Lyon (Pháp), kinh đô Phnômpênh (Campuchia), thủ đô Vientian và tỉnh Champasak (Lào), thành phố Busan (Hàn Quốc), thành phố Saint Petersburg (LB Nga).

Thực hiện chính sách ngoại giao phục vụ kinh tế, các hoạt động xúc tiến thương mại và đầu tư của TPHCM trong năm vừa qua cũng rất sôi động bằng việc tổ chức hàng loạt các sự kiện tại một số nước như “Những ngày Việt Nam tại Pháp – Vietnam Expo 2005”, tham dự triển lãm hàng thủ công mỹ nghệ tại Washington – Hoa Kỳ, tham gia triển lãm công nghệ thông tin tại Aichi – Nhật Bản, tham gia triển lãm “Ngày TPHCM tại Kolkota - Ấn Độ”. Bên cạnh đó là việc đẩy mạnh hoạt động của các văn phòng đại diện tại nước ngoài như lập Nhà Việt Nam tại Singapore, nâng cấp và mở rộng hoạt động Văn phòng đại diện doanh nghiệp tại Campuchia, tăng cường các hoạt động của Văn phòng đại diện doanh nghiệp tại Trung Quốc, và Thành phố đang xúc tiến, khảo sát thành lập văn phòng tại Nhật. Thành phố cũng đã tổ chức nhiều đoàn đi xúc tiến thương mại, đầu tư và du lịch tại Châu Âu, Đông Nam Á ….

Song song với việc chủ động “bước ra ngoài”, TPHCM còn cố gắng tổ chức, thực hiện nhiều lễ hội, sự kiện lớn tại địa phương nhằm nâng cao hình ảnh, vị thế của mình trong mắt bạn bè quốc tế, phục vụ cho công cuộc xây dựng và phát triển thành phố. Nhân dịp 30/4, Thành phố đã tổ chức Tuần lễ báo chí quốc tế, Lễ kỷ niệm sự kiện lịch sử 30 năm Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, Lễ hội văn hóa “TPHCM – Hòn ngọc Tỏa sáng”. Thành phố cũng đã tổ chức Liên hoan Văn hoá Du lịch Việt – Đức, Hội chợ Du lịch Quốc tế ITE 2005 cùng hàng chục hội nghị, hội thảo quốc tế được tổ chức trên địa bàn Thành phố, như Hội nghị Sinh học Phân tử Châu Á, Hội nghị Các nhà Lãnh đạo Doanh nghiệp Khu vực Châu Á, Hội thảo Doanh nghiệp Việt Nam – Đan Mạch, Hội thảo Doanh nghiệp Việt Nam – Indonesia...

Đặc điểm nổi bật của công tác đối ngoại năm 2005 là sự chủ động của TPHCM. Trên cơ sở đường lối, chính sách đối ngoại của Đảng và Nhà nước, Thành phố đã có sáng kiến trong việc tổ chức những sự kiện lớn được các khách quốc tế đánh giá cao. Thực hiện chủ trương “Ngoại giao phục vụ kinh tế”, các hoạt động đối ngoại của Thành phố đều hướng về mục tiêu quảng bá hình ảnh Thành phố và thu hút sự quan tâm của giới doanh nghiệp, đầu tư nước ngoài. Các đoàn của Thành phố đi thăm hữu nghị, xúc tiến thương mại và đầu tư ở nước ngoài đều có các doanh nghiệp lớn tháp tùng nhằm tìm hiểu cơ hội và mở rộng thị trường. Trên địa bàn TP, nhiều hội chợ đầu tư cũng đã được tổ chức nhằm giới thiệu, quảng bá tiềm năng của Thành phố.

Một thành tựu quan trọng khác trong công tác đối ngoại TPHCM năm 2005 là đã chủ động đề ra nhiều sáng kiến và biện pháp nhằm thúc đẩy các mối quan hệ hợp tác cấp địa phương, làm cho mối quan hệ này ngày càng thực chất, có hiệu quả, không chỉ góp phần tăng cường vị thế của Thành phố mà còn đem lại nguồn vốn, kinh nghiệm và kỹ thuật đáng kể phục vụ cho sự phát triển của TP.

Hỏi: Xin đồng chí cho biết phương hướng đối ngoại của TPHCM trong giai đoạn 2006-2010.

Trả lời: Trong 5 năm tới, trên cơ sở đường lối và chủ trương chính sách đối ngoại của Đảng và Nhà nước, Thành phố sẽ đặt trọng tâm hoạt động đối ngoại vào hai mục tiêu chính gồm:

• Tạo điều kiện quốc tế thuận lợi để tăng cường hoạt động xúc tiến thương mại, du lịch và kêu gọi đầu tư;
• Củng cố và mở rộng hợp tác quốc tế cấp Thành phố.

Để thực hiện mục tiêu xây dựng môi trường quốc tế thuận lợi cho hoạt động xúc tiến thương mại, du lịch và đầu tư, Thành phố sẽ chủ động:

• Đẩy mạnh công tác quảng bá và tiếp thị hình ảnh Thành phố Hồ Chí Minh năng động và mến khách với môi trường đầu tư hấp dẫn tới bạn bè quốc tế;
• Trên cơ sở thành công của Tuần lễ văn hóa Việt - Nhật, Thành phố dự kiến tiếp tục tổ chức các sự kiện tương tự với các đối tác khác nhau nhằm tăng cường các hoạt động trao đổi văn hóa và thu hút khách du lịch quốc tế.
• Duy trì mối quan hệ chặt chẽ với bà con kiều bào; thúc đẩy công tác Việt kiều theo tinh thần Nghị quyết 36 – NQ/TW của Bộ Chính trị về chương trình hành động của Chính phủ, cũng như Kế hoạch 47 – KH/TU của Thành ủy, Quyết định 77/2006/QĐ - UBND của UBND TP về công tác người Việt Nam ở nước ngoài trên địa bàn Thành phố; song song với việc thường xuyên thông báo về các chủ trương, chính sách của Nhà nước, tình hình phát triển của thành phố, các chương trình của Thành phố dành cho kiều bào; khuyến khích kiều bào về thăm và làm ăn tại quê hương. Đặc biệt, tăng cường quan hệ giao lưu và kêu gọi sự hỗ trợ, hợp tác của bà con kiều bào tại các địa bàn quan trọng để phục vụ cho hoạt động xúc tiến thương mại, du lịch và đầu tư của Thành phố.
• Tăng cường hợp tác với các lãnh sự quán và văn phòng đại diện thương mại nước ngoài tại Thành phố;
• Tăng cường phối hợp và trao đổi thông tin với các cơ quan đại diện ngoại giao, thương vụ của ta tại nước ngoài.

Để thực hiện mục tiêu củng cố và mở rộng hợp tác quốc tế, TPHCM có kế hoạch:

• Tiếp tục củng cố quan hệ truyền thống với các địa phương của các nước bạn bè  truyền thống như Lào và Campuchia;
• Phát triển chiều sâu và nâng cao hiệu quả thiết thực của quan hệ hợp tác kết nghĩa với các thành phố thuộc các nước phát triển như Busan (Hàn Quốc), San Francisco (Hoa Kỳ), Lyon và Rhône Alpes (Pháp), Queensland (Australia),…;
• Xem xét và mở rộng quan hệ quốc tế với các địa phương khác;
• Đẩy mạnh hợp tác đa phương cấp thành phố.

Sở Ngoại vụ sẽ kiến nghị với Thành phố thiết lập cơ chế ưu đãi để khuyến khích đầu tư trực tiếp từ các địa phương kết nghĩa vào TPHCM và biến quan hệ hợp tác thành cầu nối để mở rộng thị trường xuất khẩu hàng hoá và lao động cho TPHCM. Bên cạnh đó, Sở cũng sẽ làm cầu nối khuyến khích các quan hệ giao lưu văn hoá, du lịch, thể dục thể thao với các địa phương này.

Về tổng thể, Sở đang nghiên cứu, đề xuất cơ chế mới trong hợp tác giữa các thành phố, trước mắt là các thành phố hợp tác ASEAN theo các lĩnh vực: các thành phố cảng ASEAN, các thành phố sinh thái ASEAN…

Ngoài ra, Sở sẽ tiếp tục tham mưu cho Thành phố đẩy mạnh hợp tác đa phương thông qua việc tham gia tích cực hơn vào hoạt động của các tổ chức và diễn đàn quốc tế như AIMF (Tổ chức Thị trưởng các Thành phố nói tiếng Pháp), Citynet,.. và chủ động cử cán bộ tham gia làm việc và điều hành tại các tổ chức mà TPHCM là thành viên, phấn đấu đăng cai một hoạt động đa phương cấp cao tại TPHCM (ví dụ, đại hội đồng AIMF). Sở cũng sẽ tiếp tục hỗ trợ Thành phố trong việc thiết lập quan hệ với các tập đoàn đa quốc gia để phục vụ cho việc phát triển cơ sở hạ tầng và công nghệ cao của Thành phố.

Hỏi: Theo đồng chí, đối ngoại của Thành phố Hồ Chí Minh trong năm 2006 – năm Việt Nam là nước tổ chức Hội nghị APEC – đã và sẽ có những hoạt động nổi bật nào?

Trả lời: Cùng với cả nước, Thành phố Hồ Chí Minh xác định hội nghị APEC là cơ hội tốt để Thành phố mở rộng quan hệ quốc tế, trao đổi học tập kinh nghiệm phát triển của các nền kinh tế lớn trên thế giới và tiếp thị hình ảnh của mình với bạn bè quốc tế. 

Do nhận thức được ý nghĩa và tầm quan trọng của các hoạt động trên nên từ rất sớm, Thành phố đã tích cực chủ động chuẩn bị cho những sự kiện của APEC tại Thành phố Hồ Chí Minh. Ban Tổ chức Hội nghị APEC 2006 của Thành phố đã được thành lập do đồng chí Phó Chủ tịch Thường trực làm Trưởng Ban, gồm 4 tiểu ban: Tiểu ban An ninh, Tiểu ban Hậu cần, Tiểu ban Văn hóa – Truyền thông và Tiếp thị và Tiểu ban Lễ tân. Các tiểu ban đã được phân công trách nhiệm rõ ràng và cụ thể trong công tác phối hợp chuẩn bị cho các sự kiện trong khuôn khổ Hội nghị.

Có ba sự kiện liên quan đến APEC diễn ra tại Thành phố Hồ Chí Minh là: Hội nghị Quan chức cấp cao APEC lần thứ hai (SOM II) từ ngày 20-30/5/2006; Hội nghị Bộ trưởng Thương mại APEC (MRT) từ ngày 1/6 – 2/6/2006; và Diễn đàn Doanh nghiệp và Lãnh đạo Trẻ APEC sẽ diễn ra vào tháng 9/2006. Số lượng khách quốc tế tham dự khoảng hơn 1.000 người. Đặc biệt trong khuôn khổ các Hội nghị APEC 2006, vào chiều ngày 31/5/2006, Việt Nam và Hoa Kỳ đã chính thức ký kết thỏa thuận kết thúc đàm phán song phương về WTO.

Bên lề các hội nghị chính thức trong khuôn khổ Hội nghị APEC, Thành phố còn chủ động tổ chức thêm các hoạt động như hội thảo doanh nghiệp APEC, hội chợ thương mại, du lịch APEC, các chương trình biểu diễn nghệ thuật, triển lãm… nhằm mục tiêu quảng bá về tiềm năng của mình và tìm kiếm cơ hội hợp tác quốc tế.

Ngoài ra, Thành phố sẵn sàng, chủ động đón tiếp các đoàn cấp cao các nước đến thăm TPHCM vào dịp Hội nghị Thượng đỉnh APEC dự kiến diễn ra vào tháng 11 năm nay.

Nói tóm lại, cùng với cả nước, Thành phố Hồ Chí Minh đã và sẽ làm những gì tốt nhất trong khả năng của mình để các hoạt động liên quan đến APEC diễn ra tại Thành phố thành công tốt đẹp.