Thông tin về JICA (Văn phòng Hợp tác quốc tế Nhật Bản) và hoạt động của JICA tại Việt Nam

Thông tin chung về JICA:

JICA là chữ viết tắt của Văn phòng Hợp tác quốc tế Nhật Bản (The Japan International Cooperation Agency). JICA là cơ quan triển khai viện trợ phát triển chính thức (ODA) của Nhật Bản cho các dự án hợp tác mang tính kỹ thuật. Được thành lập từ năm 1974, mục tiêu của JICA là đóng góp vào việc xây dựng kinh tế - xã hội và tái thiết các nước đang phát triển. JICA hiện có đại diện tại hơn 100 nước trên thế giới và đang mở rộng hoạt động tại hơn 160 quốc gia và vùng lãnh thổ.

Mục tiêu của JICA là trợ giúp các nước đang phát triển, hướng tới mục tiêu có thể độc lập giải quyết những vấn đề kinh tế - xã hội của riêng mỗi nước. Để nhằm tăng cường tính độc lập, JICA đặt trọng tâm hành động vào việc chia sẻ các kinh nghiệm và kiến thức của Nhật Bản với các nước đang phát triển.

Tổng số vốn của JICA vào khoảng 88,5 tỷ Yên (tháng 10-2003) và ngân sách đạt 161,2 tỷ Yên (năm tài khóa 2004).  

JICA và Việt Nam:

Các lĩnh vực hỗ trợ của JICA tại Việt Nam:

Trước đây, hỗ trợ của JICA cho Việt Nam tập trung vào 5 lĩnh vực ưu tiên:

1. Xây dựng cơ chế và phát triển năng lực.
2. Hệ thống điện, hệ thống giao thông và các loại hình cơ sở hạ tầng khác.
3. Phát triển nông nghiệp và nông thôn.
4. Giáo dục và y tế.
5. Môi trường.

Nhưng từ năm 2003, JICA hỗ trợ tập trung vào 3 lĩnh vực chính:

1. Khuyến khích tăng trưởng:

Các mục tiêu quan trọng bao gồm khích lệ bộ phận tư nhân, trong đó có các công ty có vốn nước ngoài, góp phần xây dựng cơ chế và chính sách thích hợp cũng như xây dựng nền tảng cho các hoạt động kinh tế (cơ sở hạ tầng kinh tế và phát triển nguồn nhân lực).

Để đạt được các mục tiêu đã đề ra, JICA hướng viện trợ vào lĩnh vực cải thiện môi trường đầu tư, khuyến khích các doanh nghiệp vừa và nhỏ và bộ phận tư nhân; hỗ trợ xây dựng cơ sở hạ tầng giao thông, điện và công nghệ thông tin; phát triển nguồn nhân lực, cải cách kinh tế.

2. Cải thiện điều kiện sống và xã hội:

Các thách thức trong lĩnh vực này thường gắn liền với vấn đề đói nghèo, thể hiện qua sự thiếu thốn các nhu cầu cơ bản của đời sống con người. Để giải quyết vấn đề an ninh con người cũng như giảm nghèo, JICA đặc biệt chú ý đến giáo dục, y tế, phát triển nông nghiệp và nông thôn, môi trường.

3. Xây dựng cơ chế:

Cơ cấu lại nền tảng kinh tế và xã hội không chỉ giúp đạt được các mục tiêu tăng trưởng mà còn góp phần vượt qua các thách thức về môi trường sống và các điều kiện xã hội. JICA hỗ trợ cải tạo hệ thống luật pháp và cải cách hành chính, bao gồm các dịch vụ công và cải cách tài chính.

JICA và hệ thống giao thông vận tải ở Việt Nam:

Theo quan điểm của JICA, sự phát triển không tương xứng của hệ thống giao thông vận tải làm trì trệ bước phát triển của nền kinh tế và cũng được coi như là một nguyên nhân của nghèo khổ. Vì vậy, phát triển hệ thống giao thông vận tải là một trong những ưu tiên hàng đầu của JICA trong các dự án được thực hiện tại Việt Nam. Trước tốc độ tăng trưởng mạnh mẽ và nhanh chóng của nền kinh tế Việt Nam, việc đơn thuần hỗ trợ xây dựng các phương tiện vận chuyển và cơ sở không còn đáp ứng đủ nhu cầu ngày càng tăng, mà đòi hỏi một cách tiếp cận tổng thể và tiến bộ hơn trong chính sách về giao thông vận tải. Do vậy JICA đã đề ra sáng kiến để giải quyết vấn đề này.

Sáng kiến của JICA:

JICA nhận thấy trong định hình một quy hoạch tổng thể cho hệ thống giao thông vận tải, chính phủ Việt Nam còn thiếu các dữ liệu cơ bản và kỹ năng. Do đó, JICA bắt đầu thực hiện một cuộc khảo sát trong lĩnh vực giao thông vận tải trên quy mô toàn quốc, bước đầu thu thập thông tin sơ bộ về luồng vận chuyển của người và hàng hóa trên lãnh thổ Việt Nam. Các số liệu này được sử dụng cho việc định hình bộ khung của quy hoạch về giao thông. Nghiên cứu tổng thể này không chỉ tập trung vào khía cạnh kinh tế và tài chính, mà còn tính đến nhiều nhân tố khác, như tác động môi trường, các lợi ích thiết thực cho giảm nghèo, và ảnh hưởng tới bộ phận người dân tái định cư.

Hội thảo của JICA về khảo sát chiến lược giao thông vận tải tại Việt Nam

JICA tài trợ cho lớp học về an toàn giao thông trong nhà trường

Trước đây, các hỗ trợ của JICA liên quan đến giao thông vận tải thường được phân loại theo các loại hình giao thông như: đường bộ, đường sắt, đường thủy và đường hàng không. Tuy nhiên, sáng kiến của chương trình này còn mở rộng đến lợi ích cho đối tượng tham gia vào mạng lưới giao thông vận tải của Việt Nam.

(T.Tiên, Phòng Chính trị Kinh tế đối ngoại, ngày 9-10-2006)