APEC - các mốc lịch sử quan trọng

1989 – Canberra, Australia

APEC bắt đầu bằng cuộc đối thoại cấp Bộ trưởng Ngoại giao và Thương mại không chính thức giữa 12 nền kinh tế (Canada, Australia, Brunei Darussalam, Indonesia, Nhật Bản, Hàn Quốc, Malaysia, New Zealand, Philippines, Thái Lan, Singapore và Hoa Kỳ). Cuộc họp này đánh dấu sự ra đời của APEC.

1993 – Đảo Blake, Hoa Kỳ

Các nhà lãnh đạo kinh tế APEC gặp nhau lần đầu tiên và cùng vạch ra tầm nhìn APEC: “ổn định, an ninh và thịnh vượng cho các dân tộc chúng ta”.

1994- Bogor, Indonesia

APEC đặt ra các Mục tiêu Bogor gồm: “Mở cửa và tự do hóa thương mại và đầu tư trong khu vực Châu Á - Thái Bình Dương tới năm 2010 đối với các nền kinh tế phát triển và 2020 đối với các nền kinh tế đang phát triển”.

1995 – Osaka, Nhật Bản

APEC thông qua Chương trình Nghị sự Hành động Osaka (OAA) trong đó quy định Khuôn khổ để thực hiện Mục tiêu Bogor thông qua tự do hóa thương mại và đầu tư, thuận lợi hóa kinh doanh và các hoạt động theo ngành; Chương trình hành động được hỗ trợ bằng các cuộc đối thoại về chính sách, hợp tác kinh tế và kỹ thuật.

1996 – Manila, Philippines

Kế hoạch Hành động Manila cho APEC (MAPA) được thông qua, vạch ra các biện pháp tự do hóa và thuận lợi hóa thương mại và đầu tư nhằm đạt được các Mục tiêu Bogor; và Các kế hoạch Hành động Tập thể và Riêng lẻ lần đầu tiên được soạn ra, chỉ ra cách thức để các nền kinh tế đạt được các mục tiêu tự do hóa thương mại.

1997 – Vancouver, Canada

APEC thông qua đề xuất Tự do hóa sớm tự nguyện theo Ngành (EVSL) cho 15 ngành và quyết định rằng các Kế hoạch Hành động Riêng lẻ phải được cập nhật hàng năm.

1998 – Kuala Lumpur, Malaysia

APEC nhất trí 9 ngành đầu tiên của EVSL và tìm kiếm một thỏa thuận EVSL với các nền kinh tế không thuộc APEC trong Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO).

1999 – Auckland, New Zealand

APEC cam kết thực hiện thương mại phi giấy tờ đến năm 2005 đối với các nền kinh tế phát triển và 2010 đối với các nền kinh tế đang phát triển.  Chương trình Thẻ Đi lại Doanh nhân APEC, Thỏa thuận Thừa nhận Lẫn nhau về Thiết bị Điện tử và Khuôn khổ Hội nhập của Phụ nữ trong khối APEC được thông qua.

2000 – Bandar Seri Begawan, Brunei Darussalam

APEC thiết lập hệ thống các Kế hoạch Hành động Riêng lẻ qua mạng (e-IAP), cung cấp IAPs trên mạng và cam kết thực hiện Kế hoạch Hành động vì một nền Kinh tế Mới, nhằm mục đích tới năm 2005 tăng gấp ba số lượng truy cập Internet trong khu vực APEC.

2001 – Thượng Hải, Trung Quốc

APEC thông qua Thỏa thuận Thượng Hải. Thỏa thuận này đặt trọng tâm Mở rộng Tầm nhìn APEC, Xác định rõ Lộ trình thực hiện Mục tiêu Bogor và Tăng cường Cơ chế Thực hiện. Chiến lược APEC điện tử (e-APEC) được thông qua; Chiến lược này vạch ra một lộ trình nhằm tăng cường các thể chế và cơ chế thị trường, thuận lợi hóa đầu tư vào cơ sở hạ tầng và tăng cường công nghệ cho các giao dịch trên mạng, thúc đẩy việc xây dựng năng lực cho doanh nghiệp và con người. Tuyên bố Chống Khủng bố đầu tiên của APEC được đưa ra.

2002 – Los Cabos, Mexico

APEC thông qua Kế hoạch Hành động Thuận lợi hóa Thương mại, các Chính sách về Thương mại và Nền Kinh tế Kỹ thuật Số, và các Tiêu chuẩn về Minh bạch. Tuyên bố Chống Khủng bố thứ hai của APEC được đưa ra, cùng với việc thông qua Sáng kiến Thương mại An toàn trong Khu vực APEC (STAR).

2003 – Bangkok, Thái Lan

APEC nhất trí tạo nỗ lực mới cho các cuộc đàm phán trong Chương trình Nghị sự Phát triển Doha của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) và nhấn mạnh đến những mục tiêu bổ sung của các thỏa thuận thương mại khu vực và song phương, các Mục tiêu Bogor và hệ thống thương mại đa phương theo quy định của WTO. APEC không chỉ phục vụ mục tiêu thúc đẩy sự thịnh vượng của các nền kinh tế thành viên mà còn nhằm tăng cường an ninh cho những dân tộc nằm trong vùng Châu Á – Thái Bình Dương.  APEC cam kết sẽ có những hành động cụ thể nhằm phá tan các băng nhóm khủng bố, xóa bỏ nguy cơ vũ khí hủy diệt hàng loạt, và chống lại các nguy cơ đe dọa an ninh khác. Các thành viên ký vào Kế hoạch Hành động APEC về thực hiện SARS và Sáng kiến An ninh Y tế để tăng cường bảo vệ an ninh con người. APEC cũng tăng cường nỗ lực xây dựng những nền kinh tế tri thức, thúc đẩy các hệ thống tài chính vững chắc và có hiệu quả và đẩy mạnh cải cách cơ chế trong khu vực.

2004 – Santiago, Chile

APEC đưa ra tuyên bố ủng hộ tiến bộ đạt được trong Chương trình Nghị sự Phát triển Doha của WTO và đặt ra mốc thời gian để đạt được bước đột phá trong các cuộc đàm phán: tháng 12-2005, nhóm họp Hội nghị cấp Bộ trưởng WTO lần thứ Sáu. APEC thông qua Các Thông lệ Tối ưu đối với Thỏa thuận Thương mại Khu vực (RTAs) và Thỏa thuận Thương mại Tự do (FTAs), Sáng kiến Santiago về Mở rộng Thương mại và Khuôn khổ Bảo mật Thông tin Cá nhân. APEC tái khẳng định “quyết tâm đúng đắn” đối đầu với nguy cơ khủng bố, và có thêm bước tiến trong vấn đề này bằng việc xác định các yếu tố chính trong các hệ thống kiểm soát xuất khẩu hiệu quả; đưa ra các hướng dẫn về việc kiểm soát các hệ thống phòng không xách tay (MANPADS), và tiếp tục thực hiện sáng kiến STAR. APEC đưa ra cam kết chính trị đối với việc chống tham nhũng và đảm bảo tính minh bạch, và thông qua một Chương trình Hành động để thực hiện mục tiêu này.

2005 – Busan, Hàn Quốc

APEC thông qua Lộ trình Busan, hoàn thiện Kiểm điểm Giữa kỳ (báo cáo này chỉ ra rằng APEC đang thực hiện tốt lộ trình để đạt được các Mục tiêu Bogor) và Khuôn khổ Bảo mật Thông tin Cá nhân APEC. Các nhà lãnh đạo đưa ra một tuyên bố độc lập ủng hộ kết quả thành công của Hội nghị Bộ trưởng lần thứ sáu của WTO tại Hong Kong, Trung Quốc và nhất trí cùng đối đầu với nguy cơ các bệnh dịch và tiếp tục chống lại khủng bố - nguyên nhân có thể gây ra sự bất ổn kinh tế sâu sắc trong khu vực.

Nguồn: http://www.apec.org/content/apec/about_apec/history.html

(T.T., Phòng Chính trị Kinh tế đối ngoại ngày 16-5-2006)