Thông tin cơ bản về Viện Duma quốc gia Nga

Liên bang Nga là nước cộng hòa liên bang với Tổng thống được bầu trực tiếp theo nhiệm kỳ 4 năm. Quốc hội của Nga được xây dựng theo cơ chế lưỡng viện. Hội đồng Liên bang đóng vai trò Thượng viện và Duma quốc gia Nga tương đương với Hạ viện của một số quốc gia khác.

Hội đồng liên bang (Совет Федерации): Gồm có 178 đại biểu đại diện cho 89 thể chế hành chính cấp liên bang (các cộng đồng địa phương: vùng, khu vực, nước cộng hòa, vùng tự trị và các thành phố trực thuộc trung ương như Moskva và Saint Petersburg) theo nhiệm kỳ 4 năm.

Duma quốc gia (Дyмa): Tập hợp 450 đại biểu với nhiệm kỳ 4 năm: Có 225 ghế được bầu theo đại diện tỉ lệ của các đảng (chỉ tính những đảng giành được ít nhất 5% số phiếu bầu) và 225 ghế được dành cho đại diện của các khu vực bầu cử được bầu trực tiếp.

Trong lịch sử chính trị nước Nga, đã từng có 4 Duma được thành lập. Duma Nga đầu tiên được thành lập bởi Nga hoàng Nicolas đệ nhị, như là sự nhân nhượng trong cuộc cách mạng năm 1905 để xoa dịu yêu sách của một số đại diện quần chúng trong chính phủ thời đó. Mỗi tầng lớp cử tri (địa chủ, thị dân, công nhân và nông dân) bầu ra đại diện của tầng lớp mình, và những đại diện này lại bầu ra các đại biểu Duma. Nga hoàng có quyền phủ quyết các quyết định của quốc hội cũng như quyền giải tán quốc hội

Duma đầu tiên đã bị giải tán chỉ sau 73 ngày thành lập (từ tháng 5 đến tháng 7-1906) do đã chỉ trích quá dữ dội những chính sách của chính phủ Nga hoàng. Duma II cũng chịu chung số phận khi bị giải tán nhanh chóng chỉ trong thời gian từ tháng 3 đến tháng 6-1907 do hoạt động vượt quá sự kiểm soát của chính quyền. Sau sự tan rã của Duma II, hệ thống bầu cử đã được sửa đổi với việc tăng số đại diện của các tầng lớp trên. Duma III đã hoạt động hết nhiệm kỳ của mình (1907 – 1912) với đa số đại biểu thuộc phe bảo thủ. Duma IV (1912 – 1917), dù cho phe bảo thủ chiếm đa số, nhưng đã dần dần trở thành trung tâm chống đối chính phủ, nhất là trong thời kỳ thế chiến thứ nhất, dẫn đến kết cục là đã bị Nga hoàng giải tán vào tháng 2-1917, chỉ vài tháng trước cuộc Cách mạng tháng 10 bùng nổ.

Bầu cử Duma lần gần đây nhất diễn ra vào ngày 7-12-2003 với kết quả bầu cử cho 225 ghế dành cho các đảng phái như sau: Đảng Nước Nga thống nhất của Tổng thống Putin dẫn đầu với 37,1%, Đảng Cộng sản 12,7%, Đảng Tự do Dân chủ 11,6%, Đảng Tổ quốc 9,1% số phiếu... Số ghế của mỗi đảng tại Duma được phân chia theo cuộc bầu cử này, cụ thể như sau: Đảng Nước Nga thống nhất 222, Đảng Cộng sản 53, Đảng Tự do Dân chủ 38, Đảng Tổ quốc 37…

Chủ tịch Duma Nga hiện nay: Boris Gryzlov

(Nguồn: Phòng Chính trị Kinh tế Đối ngoại, Sở Ngoại vụ TPHCM ngày 24-3-2006)